Σελίδες

Τρίτη 2 Οκτωβρίου 2012

Θηλυκά ουσιαστικά σε –η και –ος (λόγια κλίση).


Στην ελληνική γλώσσα υπάρχουν κάποια θηλυκά ουσιαστικά με κατάληξη –η  που ακολουθούν λόγια κλίση, δηλ. κλίνονται σύμφωνα με τον αρχαίο τρόπο κλίσης. Τα ουσιαστικά αυτά τα ονομάζουμε αρχαιόκλιτα.

Τα λόγια κλίσης θηλυκά ουσιαστικά σε –η σχηματίζουν τη γενική ενικού με δύο τρόπους:
  • σε –ης (δημοτική)
  • σε –έως (αρχαία)

π.χ. της πόλης/της πόλεως.

Τη γενική σε –εως τη συναντάμε σε παλιά κείμενα και σε επίσημες ανακοινώσεις. Δε χρησιμοποιείται συνήθως στον καθημερινό λόγο.


  • Όταν σχηματίζουν γενική σε –εως, σε λέξεις με περισσότερες από δύο συλλαβές, μεταφέρουν τον τόνο στην επόμενη συλλαβή, 

π.χ. της κυβέρνησης/της κυβερνήσεως.

  • Μπορεί να είναι παροξύτονα ή προπαροξύτονα. Τα προπαροξύτονα θηλυκά σε –η κατεβάζουν στον πληθυντικό αριθμό τον τόνο τους στην παραλήγουσα εκτός από τη γενική που τονίζεται στην προπαραλήγουσα,

π.χ. η ένωση – οι ενώσεις, των ενώσεων, τις ενώσεις, ενώσεις



Λόγια κλίση έχουν και θηλυκά ουσιαστικά σε –ος. Μπορεί να είναι οξύτονα, παροξύτονα και προπαροξύτονα.


  • Τα οξύτονα και τα παροξύτονα θηλυκά σε –ος τονίζονται σε όλες τις πτώσεις όπως και στην ονομαστική ενικού
π.χ.
η κιβωτός, της κιβωτού – οι κιβωτοί, των κιβωτών
η ψήφος, της ψήφου – οι ψήφοι, των ψήφων


  • Τα προπαροξύτονα θηλυκά σε –ος μεταφέρουν τον τόνο τους στη γενική του ενικού και του πληθυντικού και στην αιτιατική πληθυντικού στην παραλήγουσα
π.χ.
η διάλεκτος, της διαλέκτου, των διαλέκτων, τις διαλέκτους



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου